Informatie
de molen
De Adriaan werd geopend op 19 mei 1779. De windmolen staat aan het Spaarne, in die tijd aan de rand van de stad. De molen werd gebouwd op de bestaande funderingen van de vroegere Goede Vrouwentoren. De Goede Vrouwentoren maakte deel uit van de oude muur van Haarlem, die bedoelt was om de stad te beschermen. Doordat de molen boven op de fundering van de toren gebouwd werd, stond de molen hoog en ving daarmee veel wind.
functies
De molen werd in eerste instantie gebruikt voor het malen van schelpen en eikenschors. In 1802 werd de molen verkocht aan een tabakshandelaar, die er tabak produceerde. In 1865 veranderde de molen van eigenaar en functie. De molen werd omgebouwd tot wind- en stoommolen, voortaan werd er graan gemalen. In 1925 wilde men de molen slopen - er is te veel concurrentie van de 'moderne' industrie, de molen is niet meer winstgevend. In datzelfde jaar werd De Adriaan gekocht door De Vereniging De Hollandsche Molen, en op die manier wordt sloop voorkomen. Het malen gaat gewoon door totdat de molen in 1930 tijdens een storm zware schade oploopt. De molen komt leeg te staan en vervalt.
De molen de Adriaan
de brand
Op 23 april 1932 gaat de molen volledig in vlammen op. De bevolking van Haarlem wil De Adriaan terug. Maar door de armoede in de jaren 30 en direct daarna de Tweede Wereldoorlog is er geen geld. De Vereniging Haarlem en de eigenaar: de Vereniging De Hollandsche Molen blijven ijveren voor herbouw, maar al hun plannen mislukken. In 1963 wordt de gemeente Haarlem eigenaar van de grond waarop de molen ooit stond en neemt meteen met de overdracht een herbouwplicht op zich. De belofte (of beter plicht) raakt in de vergetelheid, er gebeurt niets. Dat verandert als in 1991 stichting Molen De Adriaan wordt opgericht. Doel van de Stichting: herbouw van De Adriaan. Makkelijk verloopt de realisatie van de plannen niet. De gemeente en bewoners willen wel, maar de gemeente beroept zich op geldgebrek. Dat verandert als de voorzitter van de Stichting Molen de Adriaan in 1996 in de archieven de documenten over de herbouwplicht aantreft. De gemeente wordt aangesproken op deze verplichting.
Bouw van de molen
In 1778 krijgt de Amsterdamse ondernemer Adriaan de Boois van de gemeente Haarlem toestemming om een windmolen te bouwen. Hij zet zijn industriemolen op de onderbouw van de oude Goê Vrouwtoren dichtbij het centrum van de stad. Hierdoor steken de wieken hoog boven het Spaarne uit en vangen ze ieder zuchtje wind. Op 19 mei 1779 wordt stellingmolen De Adriaan geopend. De Boois maalt er jarenlang tufsteen tot tras. Ook schelpen en eikenschors worden vermalen.
In 1802 wordt De Adriaan aan een tabakshandelaar verkocht, die er tot 1865 tabaksrollen tot snuiftabak maalt. Opnieuw verandert de molen van eigenaar en functie. Hij wordt omgebouwd tot een wind- en stoomkorenmolen. Vanaf die tijd wordt er in de molen koren gemalen.
Herbouw na de brand
In 1963 wordt de gemeente Haarlem eigenaar van de grond waarop de molen heeft gestaan en neemt ook een herbouwplicht op zich. Die laatste belofte raakt in de jaren daarna in de vergetelheid. In 1991wordt de Stichting Molen De Adriaan opgericht die de herbouw van de molen moet doen.
